Zwangerschapsmasker (melasma) bij mannen?

Door. Dr Wu

Melasma of in de volksmond zwangerschapsmasker, is een pigmentstoornis. Het gaat gepaard met grillige donkere vlekken in het gelaat, zoals voorhoofd, wangen, bovenlip. De aandoening zien we vaak bij vrouwen, maar bij mannen komt het ook voor. Vaker dan je denkt blijkt uit onderzoek.

Bij wie komt het voor?

Bij vrouwen met melasma verschilt per bevolkingsgroep en geografische ligging tussen 1,5% en 33,3%. Zwangere vrouwen is de geschatte prevalentie van melasma is rond de 70% . Bij mannen komt het tussen 5-10% voor, met een gemiddelde leeftijd van 30.7 jaar, net als bij vrouwen.

Het komt vaker voor bij mensen met een getinte huid (Fitzpatrick huidtype IV tm VI) zoals Hispanics, Aziaten en Afro-Amerikanen dan bij blanke populaties.

Melasma wordt veroorzaakt door een combinatie van externe factoren en genetische aanleg.  De exacte oorzaak van melasma is niet bekend. Enkele van de meest voorkomende factoren zijn echter blootstelling aan de zon, hormonale invloeden en genetische aanleg. Andere, minder vaak voorkomende oorzaken zijn onder meer cosmetica (sterk geparfumeerde producten, aftershave), fotosensibiliserende medicijnen (voor meer informatie: medicatie en lichtovergevoeligheid), voeding, schildklieraandoeningen, leverziektes, ovariumtumoren, parasieten en stressvolle gebeurtenissen.

Hoe ziet het bij mannen uit?

Eigenlijk niet veel anders dan bij vrouwen, de verkleuringen bevinden zich op de jukbeenderen en voorhoofd. Melasma in de nek en onderarmen bij mannen is ook beschreven.

De oorzakelijke factoren die melasma bij mannen veroorzaken, zijn waarschijnlijk dezelfde als die bij vrouwen, met uitzondering van bepaalde verschillen zoals zwangerschap en anti-conceptie gebruik. Een Indiase studie suggereert overmatige zonblootstelling en genetische aanleg als de belangrijkste oorzaak van melasma bij mannen. De onderzoekers vonden 48% van de Indiase mannen veel buiten zijn door werk of hobby en 37% van de mannen kwam ook in de familie voor. En Zuid-Amerikaanse onderzoeksgroep vonden bij 81.4% van de mannen met melasma, chronische zonexpositie als oorzakelijke factor. En 70.4% van de mannen komt melasma in de familie voor.

Wat gebeurt er in de huid?

Bij melasma is er sprake van een “overprikkelt” pigmentsysteem. Hierdoor maken de pigmentcellen teveel pigment aan waardoor de huid ter plaatse te donker wordt. De eerder genoemde oorzakelijke factoren kunnen leiden tot een verhoogde activiteit van de pigmentcellen met als gevolg een toegenomen pigment aanmaak. Doordat niet alle pigmentcellen in de huid even sterk reageren, ontstaat er een vlekkerige bruine tot donkerbruine verkleuring van de huid. Bij sommige patiënten zijn er echter geen duidelijke uitlokkende factoren aan te wijzen.

Succesvol behandelen van melasma is een multilevel aanpak

Om met succes melasma te behandelen zijn er basis processen die je in gedachte dient te houden. Melasma wordt veroorzaakt door overprikkelen (bijvoorbeeld door zonlicht) en enzymatische stimulatie op de level van pigmentcellen. Dit kan resulteren tot overmatige pigment op meerdere niveaus, oppervlakkig en/of diep in de huid. De aanpak op mulipele levels zorgen ervoor dat de pigmentvlekken verminderen of verdwijnen.

Het is een misconceptie dat mannen geen hinder ondervinden van een vlekkerig gelaat. Lees meer over: pigmentvlekken meer dan alleen een cosmetisch probleem

Er zijn wel verschillen in aanpak van melasma bij mannen versus vrouwen. Mannen willen het liefst een ongecompliceerde, niet-tijdrovende ‘quick-fix’ oplossing. Ook preferen mannen eerder een serum in plaats van een crème of zalf, als het om gezichtsverzorging gaat.  Goede en duidelijke uitleg is de eerste stap.

Een mix van verschillende melasma behandelingen

Allereerst is zonbescherming! Een zonnebrand crème met minimaal een SPF30 factor. We geven de voorkeur voor een minerale zonnebrandcrème. De voornaamste redenen zijn: directe zonbeschermingeffect op de huid na aanbrengen, veilig, geen absorptie in het lichaam en geeft geen huidirritatie. Ook in de literatuur wordt minerale zonbescherming aanbevolen.

Lees meer over minerale zonnebrandcrème 

Camouflage behandeling, de meeste behandeling duren minimaal 4-8 weken voordat je een zichtbare effect ziet.  Camouflage is een simpel en veilige manier om je huid in de tussentijd een egale tint te geven. Mannen staan er over het algemeen minder open dan vrouwen. De cosmetische branche heeft dit goed gezien en hebben tegenwoordig, de tinted moisturizer for men.

Blekende pigment (ingrediënten) crèmes kunnen tot op zekere hoogte helpen om de donkere vlekken te verminderen. Op 3 verschillende stappen zijn pigmentvermindering aan te pakken (zie afbeelding hieronder).

Stap 1. Er zijn ingrediënten zoals hydrochinon, botanical: arbutin/deoxyarbutin (zit in bessen, cranberry, peren), kojic zuur, azelaïnezuur, aloesin (Aloe Vera), vitamine C (L-Ascorbic Acid) & E (Tocopherol) die enzymatisch de aminozuur tyrosine (tyrosinase) afremmen.

Stap 2. Een andere mogelijkheid is het transport (pigment pakketjes) van melanosomen naar keratinocyten transport verhinderen, waarbij vitamine B3 (Niacinamide) een bekend voorbeeld is. Meer over effecten van niacinamide

Tenslotte stap 3. Door het versnellen van je epidermale turnover oftewel je oppervlakkige hoornlaag sneller vernieuwen, wordt de donkere tint vermindert. Ingrediënten die dat ondersteunen zijn vitamine A (Tretinoine), α-hydroxyacids (AHA-fruitzuur) en een plant hormoon salicylzuur.

Pigmentvorming in stappen

Wat kan een huidspecialist voor je doen

Chemische peeling wordt de opperhuid en de oppervlakkige dermis (lederhuid) met een chemisch middel oppervlakkig vernieuwd. Geschikt om naast fijne rimpels, maar ook ongewenste donkere pigmentvlekken te behandelen. Stoffen die worden gebruikt zijn trichloorazijnzuur (TCA), fenol en glycolzuur (AHA, alpha hydroxyzuren). De huid wordt eerst ontvet en vervolgens wordt TCA, AHA of fenol met behulp van een wattenstok of gaas op de huid aangebracht. Een nadeel is de kans op pigmentverschuiving in de huid, vaak is dit tijdelijk.

Denk hierbij aan onze mela peel forte, onze firm facial of onze TCA peeling

Pigmentlaser therapie heeft als doel specifieke verwijdering van ongewenste en overmatige pigment in de huid. De laser werkt heel oppervlakkig en gaat niet dieper dan 0.5-1 mm. De laser stuurt gericht een energiepuls die specifiek door het pigment in de huid wordt opgenomen en ten gronde gaat. Overige structuren in de huid blijven intact.

De multilevel aanpak is dus een benadering waarbij de overprikkelde pigment veelal veroorzaakt door zonlicht en pigment in verschillende diepte van de huid behandeld wordt.  Deze aanpak is zowel voor mannen als vrouwen geschikt. Het is een combinatie van zonbescherming, peeling of laserbehandeling en nabehandelen met een pigment verminderende huidverzorging.

Het resultaat van deze behandelingen is afhankelijk van de diepte van het pigment. Oppervlakkig gelegen pigment kan in de regel goed behandeld worden. Het dieper gelegen pigment bij melasma is alleen met lasertherapie te verwijderen.

Literatuur:

Sarkar R, Puri P, Jain RK, Singh A, Desai A. Melasma in men: a clinical, aetiological and histological study. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2010 Jul;24(7):768-72.

Sarkar R, Ailawadi P, Garg S. Melasma in Men: A Review of Clinical, Etiological, and Management Issues. J Clin Aesthet Dermatol. 2018;11(2):53-59.

Vazquez M, Maldonado H, Benmaman C, Sanchez JL. Melasma in men. A clinical and histologic study. Int J Dermatol 1988; 27: 25–27.

Vachiramon V, Suchonwanit P, Thadanipon K. Melasma in men. J Cosmet Dermatol. 2012 Jun;11(2):151-7.

Shankar K, Godse K, Aurangabadkar S, et al. Evidence-based treatment for melasma: expert opinion and a review. Dermatol Ther (Heidelb). 2014;4(2):165-186.