Wat veel mensen niet weten over een cosmetische zelfbruiner

Door dr. Wu

De zon heeft twee kanten. Met name de lente zon voelt goed, is warm, je krijgt een mooie tint. Aan de andere kant beschadigd het je huid, veroorzaakt voortijdige huidveroudering en op den duur zelfs huidkanker. Een alternatief om toch een mooi kleurtje te krijgen is met behulp van een zelfbruiner. Maar wat is dat precies?

Werkzame zelfbruiner ingrediënt is DHA

Eén van de bekendste middel is dihydroxyaceton (DHA). DHA is een suiker vorm dat al meer dan 50 jaar wordt gebruikt in de cosmetische industrie. Het kan zowel uit natuurlijke bronnen zoals bieten en suikerriet als synthetisch verkregen worden. Het is erg populair omdat de hiermee verkregen bruining erg lijkt op die welke door zonlicht of zonnebank wordt bereikt.

DHA reageert met bepaalde aminozuren (o.a. glycine, lysine en histidine) in de bovenste lagen van de opperhuid. Er ontstaat vervolgens een reactie tussen DHA suiker en aminozuren in de huid, een Maillard reactie genoemd. Dit vormt een bruinkleurige stofje ‘melanoidins’ en weet zich aan de bovenste huidlagen te hechten.  De maximale bruining wordt pas na 4 tot 6 uur bereikt. De kleur begint na ongeveer 4 dagen weer af te nemen.

Let op!

DHA is een relatief onschuldige stof maar er kunnen onbedoelde effecten veroorzaken.

Contactallergie

Er zijn in de literatuur slechts enkele gevallen van contactallergie beschreven. Het is vrij zeldzaam.

2. Verhoogde productie van vrije radicalen

Dier experimenteel onderzoek toonde aan dat de Maillard-reactie vrije radicalen genereert. Dit zijn zeer reactieve moleculen die celstructuren aanvallen en collageen- en elastine vezels in de dermis beschadigen.

Als je na het aanbrengen van een zelfbruiner de zon in gaat, kan UV-stralen DHA onstabieler maken. In deze studie concludeerde dat een DHA behandelde huid 180% extra vrije radicalen werden gegenereerd tijdens blootstelling aan de zon vergeleken met de onbehandelde huid.

De vrije radicalen die vrijkomen door DHA opgewekte oxidatieve stress kan voortijdige huidveroudering veroorzaken. Denk aan meer fijne lijntjes, rimpels, hyperpigmentatie en langer termijn huidkanker. Ook is DHA in verband gebracht met DNA-schade, waardoor sommige onderzoekers de veiligheid op lange termijn in twijfel trekken. De studie conclusie is op basis van celkweken, gerandomiseerde studies zijn er niet.

3. Schijnveiligheid

De bruine kleur verkregen door DHA geeft geen bescherming tegen ultraviolette straling van de zon, slechts SPF waarde van 1-3. De kans is groot dat je je huid door UV-B straling verbrandt. Hiervoor zal je extra zonbescherming moeten gebruiken.

4. Minder vitamine D-productie

Regelmatig gebruik van zelfbruiner kan de productie van huideigen vitamine D door je lichaam verminderen. Deze studie  toonde aan dat topicale 9% DHA gevormde melanoïdinepigmenten de vitamine D-productie in de huid remmen.

In 2022 is de richtlijn voor zelfbruiners in Europa aangescherpt. Zelfbruinende producten in de EU zijn nu beperkt tot maximaal 10% DHA. De verordening stelt ook een limiet van 6,5% voor gebruik in niet-oxidatieve haarkleurmiddelen.

Een DHA alternatief, is dat beter?

Er zijn nieuwe DHA vrije producten op de markt. Een daarvan is erythrulose, verkregen uit rode frambozen. Het is een non-toxic cosmetisch zelfbruiner. Het werkt echter hetzelfde als DHA.

Als erythrulose op zichzelf wordt aangebracht, duurt het langer om een ​​kleurtje te krijgen en het vervaagt sneller. De geproduceerde kleur is meer rood dan bruin.

In combinatie met DHA gaat de kleur naar verluidt langer mee en zorgt het voor een betere tint. Ook bij erythrulose is de productie van vrije radicalen verhoogt, vergelijkbaar met het effect dat wordt gezien met DHA.

Tips en tricks

Allereerst, af en toe een zelfbruiner is geen probleem, maar een frequente gebruiker kan deze tricks wel waarderen. Hoe haal je het maximale eruit zonder teveel huidschade?

Om meer uit je zelfbruiner te halen, scrub je huid van tevoren. Dit geeft een betere en egalere kleur zonder teveel ongelijke vlekken.

Breng een zelfbruiner in de avond aan, in plaats van overdag. Een studie toonde aan dat DHA, vrije radicaal vorming opwekt en enkele uren duurt. In de avond heb je geen last van de zon en kan DHA haar werk doen.

Gebruik overdag een zonnebrand crème, beter is een minerale zonnebrand crème. Deze werkt direct na aanbrengen en heeft een brede UV dekking.

Huidverzorging met anti-oxidanten zoals vitamine C, E, nicotinamide, Q10, astaxanthine, groene thee. Met name de combinatie vitamine C, E en ferulinezuur, versterken elkaar en hebben tot wel 8 x meer anti-oxidante effect. Meer hierover anti-aging cream