Acne vulgaris is de medische term voor jeugdpuistjes. Puisten komt vrijwel bij iedereen in mindere of heftige mate voor. Het is een ontsteking van de haar-talgklier complex. De oorzaken omvat vier hoofdprocessen: overproductie van androgenen, overmatige talgproductie, ontsteking en proliferatie van Cutibacterium acnes (voorheen Propionibacterium acnes). Klinisch kunnen open en gesloten comedonen, inflammatoire papels, puisten en cysten worden gezien bij patiënten met verschillende vormen van acne. Bij deze verschillende acne vormen vraagt een ander behandel strategie.

Hieronder vindt u alles over de verschillende soorten of vormen van acne. Hoe de verschillende soorten acne er uit zien en wat u deze vormen van acne het beste kunt laten behandelen.

Mee-eters: open comedonen of black heads

Open comedonen genoemd, ontlenen hun naam aan het feit dat ze als een zwarte vlek op je huid te zien zijn. Comedonen beginnen net als elk ander puistje: overmatige huidresten (ook bekend als keratine) vermengt zich met overproductie talg – de natuurlijke olie in je huid – hierdoor verstopt je talg afvoergang. Wat open comedonen anders maakt, is dat de porie open is voor de lucht. Zuurstof uit de lucht veroorzaakt een chemische reactie – oxidatie – met het materiaal in je porie, waardoor het zwart wordt,

Behandeling van open comedonen / black heads

Focuspunt is er voor zorgen dat de talg er gemakkelijk naar buiten kan. Middelen zoals fruitzuren (AHA/glycolzuur), salicylzuur, enzoylperoxide, retinol, tretinoïne en adapaleen, zorgen dat je mee-eters als het ware worden ontstopt. Het ontstaan van mee-eters wordt hierdoor tegengegaan.

Mee-eters: gesloten comedonen of whiteheads

Whiteheads, ook wel gesloten comedonen genoemd, zijn vergelijkbaar met open mee-eters, behalve dat in plaats van open te zijn, zijn de porien afgesloten door een huidlaag.

Behandeling van gesloten comedonen of whiteheads

Het is heel verleidelijk om de whiteheads uit te drukken, te laten knappen. Probeer dit te vermijden om geen littekens te krijgen en genezingsproces te vertragen. Net als bij mee-eters, is de beste behandeling om je gezicht te wassen met bijvoorbeeld glycolzuur en olievrije, niet-comedogene producten (huid en zonbescherming) te gebruiken.

Puisten

Puisten bevatten in het begin vocht en later pus. Ze verschijnen als grote witte bultjes omgeven door een rode, ontstoken huid. Meestal veroorzaakt bacteriegroei (cutibacterium acnes) in verstopte follikels. Deze bacteriën gedijen in een zuurstofarme omgeving.

Behandeling van puisten

Kleinere puisten kunnen zonder behandeling verdwijnen, maar je kunt ook plaatselijke benzoylperoxide, tretinoine of adapaleen gebruiken. Het zijn vooral antibiotica die de groei van bacteriën tegengaan. Dit kan topicaal zoals clindamycine of erythromycine lotion of antibiotica tabletten (minocin, doxycycline). Bij uitgebreide en matig ernstige acne wordt er gekozen voor een gecombineerde behandeling bijvoorbeeld adapaleen en antibiotica tabletten. Beide kunnen ontstekingen verminderen en bacteriën doden die in de follikel en op het huidoppervlak groeien.

Papels

Papels zijn stevige, verheven plekken die meestal minder dan een centimeter in diameter zijn. Ze kunnen verschillende vormen en kleuren hebben. Ze beginnen stevig, en kunnen  na een paar dagen vol raken met pus en een puist worden.

Behandeling van papels

Hier is het belangrijk om verdere irritatie in het gebied te voorkomen. Scrub je huid niet en wees voorzichtig als je reinigt met warm water. Je kunt je gezicht wassen met een glycolzuur reiniger. Het is verstandig om geen make-up op papels aan te brengen, zodat het gebied niet teveel afsluit. Bacteriën kunnen in een afgesloten gebied gedijen en voor ontsteking zorgen.

Cysten

Cystic acne wordt beschouwd als de meest ernstige vorm van acne. Net als puisten worden cysten veroorzaakt door verstopte poriën onder het huidoppervlak. Ze bevatten vocht of pus en kunnen groot en rood en zijn meestal pijnlijk. Dit type acne geeft litteken vorming in de vorm van deuken in de huid. Soms hypertrofisch litteken en in heftige situaties keloid (verdikking buiten oorspronkelijke plek) vorming.

Behandeling van cysten

In deze situatie is de juiste behandeling van een dermatoloog te krijgen om permanente littekens te beperken danwel voorkomen.. Inwendig antibiotica kuur of zelfs isotretinoïne tabletten zijn een optie. Vaak wordt er een corticosteroide crème erbij gegeven om de ontsteking uitwendig te ‘koelen’.

Isotretinoine (bevat vitamine A) is een middel dat de talgproductie onderdrukt. Daarnaast heeft isotretinoïne een remmend effect op de verhoorning in de afvoergang van de talgklier en onderdrukt het de ontstekingsreactie. De meest voorkomende bijwerking is uitdroging van de lippen, het neusslijmvlies, de ogen en de huid. Soms kunnen leverenzymen en vetten in het bloed stijgen tijdens de behandeling. Daarom is bloedonderzoek nodig. Isotretinoïne heeft ernstige risico’s bij gebruik tijdens de zwangerschap.